Tekst uitgesproken bij de herdenking van Emmo Grofsmid en Karmin Kartowikromo in Boijmans van Beuningen

Beste familie, zonen en kunstvrienden,

Allereerst dank dat ik hier mag staan en nog een paar woorden kan richten tot Emmo en Karmin.

Lieve Emmo en Karmin,

Ik weet het nog goed….. op een zaterdagmiddag stapte ik jullie galerie binnen op de Witte de With, aangetrokken door een foto van Beat Streuli, nu bijna tien jaar geleden. In die tijd zette ik mijn eerste stappen in de kunst. Ik had al wel een paar werken bij Galerie Delta en Cokkie Snoei gekocht, maar was eigenlijk verder nog zo groen als gras op kunstgebied.

Bij jullie was het direct raak. Ik kocht niet alleen het werk, maar stapte plots in jullie wereld, een wereld gedreven door passie voor hedendaagse kunst. Het was de start van een warme onderlinge verbondenheid in kunst en vriendschap tot op de dag van vandaag.

Jullie wakkerden mijn nieuwsgierigheid aan om over de grenzen van Nederland te kijken en brachten me in contact met de internationale kunstwereld. Als nestors van de kunst en omdat in jullie hart verzamelaarbloed stroomde. Ongemerkt zijn jullie mentors voor mij geweest die mijn horizon steeds weer verder legden dan ik dacht dat hij al lag.

Verkopen was bij jullie geen doel op zich. Natuurlijk, er moest brood op de plank, maar de werken die ik en anderen bij jullie kochten voelden als een logisch gevolg van de passie en honger die jullie tentoonspreidden om de kunst en jullie kunstenaars verder te brengen.

Ik herinner me nog dat jullie eens een groot werk bij mij thuis afleverden. Emmo belde me: “We vertrekken nu, over vijf minuten rijden we bij je voor……” In het half uur erna gebeurde er niets. Geen auto, geen werk. Plots de bel. Bezweet en buiten adem stonden Emmo en Karmin voor de deur. Wat bleek. Het werk was te groot voor de auto. “Er stond niet veel wind, dus we hebben het lopend meegenomen”. Met de wijn op tafel spoelden ze de vermoeienissen weg en werd het een memorabele avond, zoals wel vaker.

Geven en nemen heet het in het leven. Geven zat in jullie genen. Was een vanzelfsprekendheid. Dit spreekt ook uit alle reacties op jullie noodlottige heengaan die op internet te lezen zijn. Ik ga het hier niet allemaal herhalen, het spreekt boekdelen. En niet alleen voor de kunst. Op eenzelfde manier waren jullie zeer begaan met het lot van de medemens. Geven was jullie tweede natuur.

Nemen? Nee, dat kwam bij jullie niet voor. Ja, het leven nemen zoals het is, in al z’n puurheid, ook als het eens wat minder ging. Teleurstelling of verdriet lieten jullie direct weer hand in hand gaan met geven.

Emmo, voor mij ben jij het oertype galeriehouder. Visueel en inhoudelijk gedreven. Vol vuur en passie kon je over kunst praten waar je voor ging gekoppeld aan een breed interessepatroon. Immer een fijn klankbord. Je snapte de stappen die ik zette. Mooie gesprekken die me verder brachten.

Karmin, altijd ideeen. Niet alle gedachtenspinsels sneden hout, maar er is ontzettend veel goeds uit voort gekomen. Je continue drive om het Rotterdamse kunstklimaat te verbeteren. De initiatieven waar we elkaar in vonden. Je steun met raad en daad van startende galeriehouders, tijdschriften die je opzette. Je volgde je gevoel. En ja, eten was bij jou een vanzelfsprekendheid. Was het niet aan de lange tafel op de Witte de With, dan wel in Berlijn met een spontaan diner op jullie appartement. Alsof het allemaal geen moeite kostte. Misschien begaf je je wat minder op de voorgrond, je was er, altijd.

Samen waren jullie één. Een unieke blend van passie, gastvrijheid, ondernemerschap en goedheid. Jullie opereerden vanuit kracht, jullie eigen kracht. Misschien konden jullie daarom wel zo goed geven en met anderen delen. Jullie wisten waar jullie voor stonden en koppelden dat aan een enorme gedrevenheid.

Last but not least, jullie oprechtheid. Zo vriendelijk, meelevend en goed als jullie waren, jullie zeiden wel waar het op stond. Altijd oprecht, open en eerlijk en met een natuurlijke warmte gebracht.

Emmo en Karmin, fijne mensen, ontzettend fijne mensen, dat waren jullie, in alles.

Niet alleen de kunstwereld, wij lijden allemaal een groot verlies. Wat ik misschien nog het meest zal gaan missen zijn de gesprekken in de galerie bij een spontaan bezoek. Bij binnenkomst Emmo gebogen achter de computer of Karmin de krant lezend, plakbandje om de brilmontuur, Dynabite-shirt aan. Een gewone zonnige zondagmiddag. Het mag plots niet meer zo zijn.

Ik koester mijn warme herinneringen aan jullie. Die blijven. Jullie zijn bij me, en ik denk dat ik dan niet alleen voor mezelf spreek.

Dank….. Emmo en Karmin….. Dank……. Dank……… Dank.

Rotterdam, 14 juni 2011